SIK SORULAN SORULAR

Bir kişinin hayatta iken serbest iradesi ile tıbben yaşamı sona erdikten sonra doku ve organlarının başka hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesi ve bunu belgelemesidir.

1979 tarih ve 2238 sayılı yasa gereği organ bağışı yapılabilmesi için 18 yaşını doldurmuş olmak ve bu dileğin iki tanık huzurunda sözlü olarak yapılması, ayrıca bunun bir hekim tarafından tasdik edilmesi yeterli olacaktır.

Organ bağışı yapmak isteyen kişiler İl Sağlık Müdürlüğü / Hastaneler / Organ Nakli Yapan Merkezlere başvuru yaparak, iki tanık huzurunda bir belge imzalayarak organ bağışı kartına sahip olurlar. Organ bağış kartını alan kişinin, bağış kartını her zaman üzerinde taşıması gerekmektedir.

Diyanet İşleri Bakanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu organ bağışını insanın insana yapabileceği en büyük yardım olarak tanımlanmıştır. 06.03.1980 tarih ve 396 sayılı kararı organ naklinin caiz olduğunu bildirmiştir. Diğer islam ülkelerinde de ve bütün büyük dinlerde de benzer kararlar mevcuttur. Kuran-ı Kerim'de de (Maide suresi ayet 32) "KİM BİR KİMSEYE HAYAT VERİRSE, ONUN SANKİ BÜTÜN İNSANLARA HAYAT VERMİŞÇESİNE SEVAP KAZANACAĞI"  beyan edilmiştir.

Vücutta görevini yapamayan bir organın yerine canlı bir vericiden veya ölüden alınan sağlam ve aynı görevi üstlenecek bir organın nakledilmesi işlemidir.

Bir organın hiçbir özellik aranmadan herhangi birine nakledilmesi söz konusu değildir. Organ naklinde alıcı verici olacak kişilerin doku uyumları önem arz etmektedir. Alıcı ve vericinin doku uyumları testlerle belirlenir ve yüksek doku uyumunda cerrahi işlem gerçekleştirilir. Ayrıca doku uyumunun yanı sıra nakille verilen bağışıklık önleyici ilaçlarla (immunsupresive) ameliyat başarısı yükselir.

Organ bağışı yapılsa bile her ölümden sonra organ nakli mümkün değildir. Örneğin evde ya da yolda vefat eden bir kimsenin, bağış kartı ve ailesinin rızası olsa bile organları alınamaz. Yalnızsa hastane yoğun bakım ortamında tıbben ölümü gerçekleşen insanirlardan organ nakli yapılabilir. Yani; sıkça duyduğumuz deprem ve felaketlerden sonra cesetlerin organlarının alınması gibi bir durum söz konusu değildir.

Organ bağışı kartının  bir bölümünde bağışlamak istediğiniz organlarla ilgili seçenekler mevcuttur, bu bölümde işaretlediğiniz organlarınız dışında her hangi bir organınızın alınması söz konusu değildir.

Kişilerin bir bedel karşılığı organlarını vermeleri 2238 sayılı yasaya göre yasaktır. Bağışlanan organlar, bu konu ile ilgilenen Ulusal Koordinasyon Sistemi tarafından tıbben acilliği ve doku uyumuna göre uygun alıcıya nakil edilir. Bu belirlemede zengin, fakir, ırk, cinsiyet vb. ayrımlar kesinlikle yapılmaz.

Tıpta en temel ilke her bireyin kendi yaşam hakkı olduğu ve trilyonda bir aşama dönüş şansı olsa dahi bu şansın sonuna kadar kullanılması gerektiğidir. Hiç kimse için "nasıl olsa ölecek" tabiri kullanılmaz. Hastane yoğun bakım ortamında doktorlardan oluşan ekip organ nakli düşüncesi  asla gündeme gelmez.